Inspiratie: Portraying a nation. Tate museum Liverpool

 

 

Afgelopen weekeinde was ik in Liverpool met mijn dochter. Ze is 14 en Beatles-fan. Als Beatles-freak vind ik dat prachtig. Ik heb er niets voor hoeven doen. Of is er toch sprake geweest van een min of meer onbewuste brainwash? Hoe dan ook, ik had haar een trip naar ‘the Pool’beloofd als ze over zou gaan naar de derde klas. Na het Beatles museum en een Magical Mystery Tour (per bus langs Penny Lane, Strawberry Fields, de Cavern Club, een viertal geboortehuizen etc.) stond ook Liverpool zelf op de agenda. De stad is een aanrader. Een van de hoogtepunten is het Tate Museum. Het is gevestigd in een bijzonder pand aan het prachtige Albert Dock. Als liefhebber van Duitsland en zijn geschiedenis viel ik met mijn neus in de boter: de expositie Portraying a nation.

 

De tentoonstelling is in feite een dubbel-expositie met werk van de schilder, tekenaar en etser Otto Dix (1891–1969) en de fotograaf August Sander (1876–1964). Centraal staat de Weimar republiek. De combinatie van het werk van de twee kunstenaars (in totaal meer dan 300 werken) geeft een zeer directe en confronterende inkijk in het leven van het Duitsland in de periode 1919 – 1933. Van het bloeiende cabaret leven tot de intense armoede en opstanden in het land. Beide kunstenaars geven hun eigen reflectie op deze extreme tijd.

 

Het werk Sander is afkomstig uit zijn Menschen des 20. Jahrhunderts-project. Portretten geven een indringend beeld van de Duitse samenving. Voor Portraying a nation is rondom de portretten een tijdlijn aangebracht waarmee de afgebeelde personen in hun tijd worden geplaatst. De indringende blikken, kleding en omgeving, de afgebeelde beroepen en oorlogsinvaliden, de opkomst van de nazi’s…..de foto‘s bezorgden me een tijdreis-ervaring. En zo lijkt Sander het ook te hebben bedoeld. De expo begint met een uitspraak van hem:

 

Today with photography we can communicate our thoughts, conception and realities, to all the people on earth: if we add the date of the year we have the power to fix the history of the world.

 

 

Dix is bekender bij een groter publiek. De expressionistische manier waarop hij de Duitse maatschappij afschildert is direct en vaak hard. Zijn herinneringen aan de tijd als frontsoldaat (Dix vocht mee in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog) zijn in 70 etsen vastgelegd. Ze staan bol van de verschrikkingen die de kunstenaar heeft aanschouwd.

Het werk van beide kunstenaars is prachtig. De combinatie (en de manier waarop dat is gedaan door Tate) van hun kunst indrukwekkend. Gaat dat zien! Aan de vier andere kunstenaars valt niet te ontkomen. Ze zijn Here, There and Everywhere….