Wat is linografie? En hoe maak ik een lino?

De linoleumsnede is een hoogdruktechniek: een afbeelding wordt uitgesneden uit een stuk linoleum. De techniek is vergelijkbaar met die van een houtsnede. Het hooggelegen gedeelte van de plaat wordt ingerold met speciale inkt. Daarna wordt de afbeelding handmatig gedrukt met een pers. Wat heb je nodig om een lino te maken?
• Gutslinoleum
• Een of meer gutsen
• Linoleumdrukinkt
• Een spatel
• Een inktroller
• Papier
• Een drukpers (of iets anders waarmee kan worden gedrukt, zoals een lepel of Japanse baren)

 

Deze gereedschappen en materialen zijn verkrijgbaar bij winkels met kunstenaarsbenodigdheden.

 

Stap 1: Ontwerp
Wat ga je maken? Begin met een tekening. Je kunt deze rechtstreeks op het linoleum maken, maar ook op papier. Met behulp van carbonpapier kan de tekening op het linoleum worden overgebracht. Let bij het maken van de tekening op het volgende:
• de afdruk verschijnt in spiegelbeeld op het papier. Met name bij letters en cijfers is dat van belang.
• probeer in zwart-wit te denken. Wat je wegsnijdt wordt niet afgedrukt en blijft wit; wat je laat staan verschijnt op de afdruk en is zwart.
Voordat je gaat snijden kun je in de tekening op de linoleumplaat duidelijk aangeven wat zwart dan wel wit moet worden.

 

Stap 2: Snijden
Snijden doe je met een guts en die zijn er in vele soorten en maten. Een smalle V-guts leent zich goed voor het precieze werk langs de randen; een brede, iets plattere guts is handig voor grotere witte vlakken. Snijd alles wat wit moet worden weg. En laat alles wat zwart moet zijn, staan. Durf fouten te maken en experimenteer. Daar leer je van.

 

Stap 3: Drukken
Klaar met snijden? Smeer dan wat linoleumdrukinkt op een gladde ondergrond, bijvoorbeeld op een glasplaat. Strijk de inkt glad met een spatel. Vervolgens rol je de inktroller in met de inkt. Zorg ervoor dat er een dun en goed verdeeld laagje inkt op de inktroller komt.
Vervolgens rol je de linoleumplaat goed in. Als de inkt gelijkmatig is verdeeld over de hogerliggende delen kan het drukken beginnen. Leg het papier op de linoleumplaat, of leg de linoleumplaat ondersteboven op het papier. Als je geen pers hebt, kun je papier en linoleumplaat
aandrukken met een lepel of Japanse baren.

 

Stap 4: Drogen
Als de linoleumsnede goed op het papier is gedrukt, kun je het papier van de plaat verwijderen en te drogen leggen of ophangen. De droogtijd is afhankelijk van de gebruikte inktsoort. Linoleumdrukinkt is op water- of oliebasis verkrijgbaar. Inkt op waterbasis droogt sneller.
Wanneer de inkt is opgedroogd, is de linoleumdruk klaar.